Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan sivil Anayasa çağrısı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yargıtay Başkanlığında gerçekleşen 2023-2024 Adli Yıl açılış töreninde konuştu. Yeni adli yılın hayırlara vesile olmasını dileyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerinin başında görev yaparken şehit düşen Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim Kiraz başta olmak üzere tüm yargı mensuplarına rahmet diledi. 6 Şubat depremlerinde yıkıntıların altında kalarak vefat eden 231 yargı çalışanının her birine de Allah'tan rahmet dileyen Erdoğan, her yaştan ve toplum kesiminden 50 binden fazla insanın kaybedildiği asrın felaketiyle mücadelede yargı mensuplarının yaşadıkları acıya rağmen millete karşı mesuliyetlerini hakkıyla yerine getirdiklerini söyledi. Adalet hizmetlerinde kesinti olmaması için hem Bakanlık, hem de Hakim ve Savcılar Kurulu vasıtasıyla gerekli tedbirleri aldıklarını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile depremzedelerin hak kaybına uğramasının önüne geçildiğini aktardı. Bu çerçevede bölgede bine yakın hakim ve cumhuriyet savcısı ile yaklaşık 7 bin 500 personel görevlendirildiğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ”Felaketin ilk günlerinden itibaren son derece zor şartlar altında vazifelerini ifa eden adalet teşkilatımızın tüm mensuplarına, ülkem ve milletim adına teşekkür ediyorum” dedi.

  Deprem bölgesinde vatandaşlara sunulan adalet hizmetlerinin hızlı ve etkin yürütülmesi için çalışmaların aralıksız sürdüğünü dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, bakanlar ve ilgili birimler aracılığıyla bölgedeki durumu gün be gün takip ettiklerini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, depreminin hayatın farklı alanlarında açtığı yaraları bir an önce sarmanın gündemlerinin ilk sırasında yer aldığını kaydetti. Depremden bu yana bölgede oluşan iş yükünü karşılamak üzere 131 yeni mahkeme kurulduğunu kaydeden Erdoğan, “Sahadaki duruma göre 189 yeni mahkemenin kurulma işlemleri devam ediyor” açıklamasını yaptı.

  Kurulan bu mahkemelerin hem adli, hem idari yargıda davaların daha hızlı karara bağlanmasını sağlayacağını ifade eden Erdoğan, ”Aynı şekilde her alanda şartlar neyi gerektiriyorsa, afetzedelerimiz neye ihtiyaç duyuyorsa, onu yapmaktan geri durmayacağız. Asrın felaketinin üstesinden, dayanışma ve işbirliği içinde gelerek, Türkiye Yüzyılı'nı inşa yolculuğunuzu fasılasız bir şekilde sürdüreceğiz. Rabbim, ülkemizi her türlü afet ve musibetten muhafaza eylesin diyorum” açıklamasını yaptı.

  “Bu seneki adli yıl açılışını Cumhuriyetimizin 100'üncü yaşına ulaşmanın gururunu yaşadığınız bir dönemde gerçekleştiriyoruz” diyen Erdoğan, iki ay sonra bu topraklarda kurulan son devlet olan Türkiye Cumhuriyeti'nin 100'üncü yıl dönümünün hep birlikte coşkuyla kutlanılacağını belirterek, “Tarihimizin bu önemli eşiğine hızla yaklaşırken şu iki hususa büyük önem veriyoruz. İlki; bizlere semalarını ezanlarımız ve bayraklarımızın süslediği, üzerinde özgürce yaşayabileceğimiz bir vatan bırakan kahramanların aziz hatıralarına sahip çıkmaktır. Geçtiğimiz hafta, 25 Ağustos'ta Ahlat'ta, ertesi gün Malazgirt'te, ardından 30 Ağustos'ta Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlediğimiz törenlerde bu konudaki hassasiyetimizi gösterdik. İkincisi; muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkma hedefine doğru yürürken bugün nerede olduğumuzun kapsamlı ve objektif bir değerlendirmesini yapmaktır. Siyasetten hukuka, ekonomiden sosyal ve beşeri hayata kadar her alanda böyle bir muhasebeye yönelmemiz gerekiyor. Cumhuriyetimizi korumayı ve yüceltmeyi ancak tarihin kantarına çıkarak, doğrusu ve yanlışıyla, eksiği ve fazlasıyla kendimizi tartarak başarabiliriz” diye konuştu.

  Coğrafyadaki devletler silsilesinin son temsilcisi Cumhuriyetin ikinci asrını Türkiye Yüzyılı'na dönüştürmenin yolunun hamasetten değil, hatalardan ders çıkarıp, başarılardan ilham almaktan geçtiğini söyleyen Erdoğan, ”Bu anlayışla hiçbir komplekse kapılmadan, cesaretle sorunlarımızın üzerine gidecek, kazanımlarımızı koruyacak ve eksikleri telafi edeceğiz. Sadece belirtilerle, tezahürlerle, şekli unsurlarla uğraşmayacağız, daha ziyade meselenin özüne odaklanacak, teşhisi doğru yapacak ve tüm meselelerimize kalıcı çözümler bulacağız. Hedeflerimize giderken ihtiyacımız olan dinamizme kavuşmak için daha cesur, daha net, eleştirel yönü daha ağır basan sorular sorarak yolumuza devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin 100'üncü yılı, milleti ve devletiyle bizlere bu fırsatı sunmaktadır. Milletimizin bu muhasebeyi kendi içinde yürüttüğüne inanıyorum. Devletimizin her kurumu da kendi iç muhasebesini yapabilecek ufka, vizyona ve birikime sahiptir. Bu durum, tüm organları ve paydaşlarıyla yargımız için de geçerlidir” dedi.

  Erdoğan, ”İnsanlık tarihi kadar eski olan adalet arayışının birer tezahürü olarak hukuk sistemimizde yerini alan hiçbir metin, hiçbir kanun ve hiçbir kurum layüsel değildir, yapıcı eleştirilerden azade değildir. Yargı camiamızın yeni adli yılı diğer hususlarla birlikte böylesi bir arayış ve değerlendirmenin vesilesi haline getireceğini ümit ediyorum. Hukuk devleti hepimizin ortak hedefi ve kırmızı çizgisidir” ifadelerini kullandı.

  Adalet hizmetlerinde kaliteyi yükselterek ve yargıya olan güveni artırarak toplumdan gelen serzenişlerin önüne geçmenin görevleri olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, ”Hiçbir vatandaşımız adliye kapısının adalet kapısı olduğundan şüpheye kapılmamalıdır, orada hakkını huzur-u kalple aramalıdır. Bunun için hukukun üstünlüğü ilkesinden asla taviz veremeyiz. Hizmetkarı olmakla şeref duyduğumuz necip milletimize karşı sorumluluklarımızı yerine getirmek, ancak bu şekilde mümkündür” ifadelerini kullandı.

  Hükümet olarak adalet sisteminin işleyişinde yaşanan aksaklıkların giderilmesi için sunulan teklifleri daima hayırhahlıkla değerlendirdiklerini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, güven veren ve erişilebilir bir adalet sisteminin tesisi için Anayasa'dan yasalara, kurumsal işleyişten personel yapısına ve özlük haklarına kadar pek çok reforma imza attıklarını bildirdi. Her yıl yeni yargı paketleriyle bu reform sürecini kesintisiz sürdürdüklerini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, yasama organının da bu süreçte üzerine düşeni yaparak, kendilerine destek verdiğini kaydetti.

  "Karşılaştığımız olumsuzluklar, maruz kaldığımız haksızlıklar bizi asla küstürmedi”

  Erdoğan, ”Adaletin tecellisini kolaylaştırmak amacıyla bundan sonra da sizlerle daha yakın işbirliği içinde çalışacak, ortak akılla hukuk devletini güçlendireceğiz.  Cumhuriyetimizin ikinci asrını karşılamaya hazırlandığımız bu günlerde ülke olarak iddialarımızı ve hedeflerimizi büyütüyoruz. Türkiye Yüzyılı vizyonumuz, sadece milletçe artan özgüvenimizi değil, aynı zamanda güçlenen ülkemizi de temsil ediyor. Böyle iddialı bir vizyonla milletimizin ve dünyanın huzuruna çıkmak, elbette ne öyle bir anda gündeme geldi ne de kolay oldu. Medeniyet köklerimizden aldığımız ilhamla ülkenin yönetimini üstlendiğimiz günden beri bunun mücadelesini veriyoruz. Bizzat kendi hayatımız, kendi serencamımız bir adalet arayışı, hak ve hukuk mücadelesi örneğidir. Karşılaştığımız olumsuzluklar, maruz kaldığımız haksızlıklar bizi asla küstürmedi. Tam tersine ülkenin ve milletin geleceği için kurduğumuz hayallerin adalet ve hukuk rengiyle daha güçlü bir şekilde boyanmasını sağladı” dedi.

  Geçmişte adalet konusunda ülkede aksaklıklar olduğunu ifade eden Erdoğan, “Evet, bu millet, adaletin gecikmesi bir yana, çoğu zaman neredeyse hiç gelmediği dönemler yaşamıştır. İşte bu anlayışla ülkeyi yönetme görevini üstlendiğimizde önceliklerimizin en başına eğitim, sağlık, emniyet ve adalet başlıklarını yerleştirdik.  Aradan geçen 21 yılda Türkiye'nin içinde bulunduğu şartlar ne olursa olsun, hep bu sözümüzün hakkını vermeye çalıştık. Ülkemizin demokrasi ve hukuk devleti standartlarının yükseltilmesi, insan hak ve hürriyetlerinin genişletilmesi, adaletin hızlı bir şekilde tecellisi, yargıyla ilgili her türlü sıkıntının giderilmesi amacıyla önemli reformlar gerçekleştirdik” ifadelerini kullandı.

  Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2002 yılında 9 bin 349 olan hâkim ve savcı sayısını yaklaşık 2.5 kat artışla 24 bine, adalet teşkilatının toplam personel sayısını ise 61 binden 190 bine yükselttiklerini belirterek, “Ülkemiz genelinde 280 yeni adalet sarayı inşa ederek, merdiven altı odalarda adalet dağıtılmaya çalışılan o kötü manzaralara son verdik. Yüksek yargı organlarımızı, şu an törenimizi gerçekleştirdiğimiz bina gibi görkemli hizmet yapıları yaparak, temsil ettikleri değerlere uygun abide mekânlara kavuşturduk. Bu zaman mahkeme sayılarımızı adli yargıda yüzde 95, idari yargıda yüzde 45 oranında artırdık. Hataları asgariye indirecek ve temyiz mahkemelerindeki yığılmayı engelleyecek şekilde bölge adliye ve idare mahkemelerini devreye aldık” dedi.

  İstinaf mahkemeleriyle birlikte Yargıtay Hukuk ve Ceza Dairelerinin iş yükünde yüzde 68 oranında düşüş olduğunu sözlerine ekleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, ”Öte yandan ülkede içtihat birliğinin sağlanması, kararlarının tutarlı olması ve kanun önünde eşitliğin temini yargının sorumluluğudur. Bu amaçla önümüzdeki dönemde ilk derece mahkemeleri, bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay da dahil olmak üzere, yargı kurumlarının çalışma usullerinde ihtiyaç duyulan reformları yapacağız. Bize göre yargıdaki en büyük altyapı reformu olan UYAP'a sesli ve görüntülü bilişim sisteminden hukuk  yargılamalarına ve e-duruşma imkanına kadar pek çok yenilik ekledik. UYAP sistemini yapay zeka destekli şekilde geliştirme çalışmalarımız ise devam ediyor” açıklamasını yaptı.

  Dijital Dönüşüm Ofisi ile TÜBİTAK işbirliğinde yürüyen projenin hizmete girmesiyle davaların sonuçlanma süresinin daha da kısalacağını söyleyen Erdoğan, ”Ayrıca Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru imkânı, Kamu Denetçiliği Kurumu'nun ihdas, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun teşkili, Devlet Güvenlik Mahkemeleri ve özel yetkili mahkemelerin kaldırılması, askeri yargının lağvedilerek yargıdaki çift başlılığa son verilmesi, vergi suçları, bilişim suçları, finansal suçlar, sendikal uyuşmazlıklar gibi birçok alanda ihtisas mahkemeleri kurulması, asılsız ihbar ve şikâyetler nedeniyle oluşabilecek zararları engellemek üzere bireylerin lekelenmeme hakkının güçlendirilmesi, uyuşmazlıkların çözümünde arabuluculuk ve uzlaştırma yöntemlerinin yaygınlaştırılması. Hülasaten vatandaşlarımızın talepleri ve günün ihtiyaçları doğrultusunda yargıya dair her alanda devrim niteliğinde pek çok adım attık” dedi.

  Hakim ve savcı yardımcılığı müessesesiyle adalet teşkilatının insan kaynağının çok daha vasıflı yetişmesini hedeflediklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu 

önemli yeniliği 2023 yılı sonunda yapmayı planlanan sınavla hayata geçireceklerini söyledi. Erdoğan, ”Usta-çırak ilişkisi esasına dayanan hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesinin hukuk camiamıza önemli katkı sağlayacağı kanaatindeyim. Şüphesiz adaletin kalitesi ile hukuk eğitimi arasında yakın bağ vardır. Önümüzdeki dönemde diğer çalışmalar yanında hukuk eğitiminin kalitesini yükseltmemiz ve iyi hukukçular yetiştirmemiz de gerekiyor” diye konuştu.

  Avukatların mahkeme faaliyetlerine katkısının da artırılmasında fayda gördüklerini vurgulayan Erdoğan, ”Kademeli şekilde belli davalar için avukat tutma zorunluluğu getirilmesi gibi bir takım yeni uygulamalar üzerinde hep birlikte çalışabiliriz. Mülkün temeli olan adaletin sosyal barışın, refahın, istikrarın, kalkınma ve büyümenin de itici gücü olduğunu biliyoruz. Türkiye Yüzyılı'nı sadece ekonomik, siyasi, askeri ve diplomatik değil, adaletin de yüzyılı yapmak için çalışmalarımızı kararlılıkla sürdüreceğiz” açıklamasını yaptı.

  Siyasetçiler ve devleti yönetenler olarak öncelikle millete karşı sorumlu olduklarının altını çizen Erdoğan, her 5 yılda bir millete hesap veren bir siyasetçinin  sokağın ve sandığın sesine kulak tıkamasının düşünülemeyeceğini kaydetti. Erdoğan, ”Bize oy versin ya da vermesin, toplumumuzun farklı kesimleriyle sürekli temas halindeyiz. Vatandaşlarımızdan gelen talepler ve eleştiriler çerçevesinde politikalarımıza yön veriyoruz. Son  dönemde insanımızın yargı süreçleri ve 

kararlarıyla ilgili kanaatlerini manipüle etmeye yönelik algı kampanyalarının arttığına şahit oluyoruz. Yargıtay’dan istinafa ve ilk derece mahkemelerine varıncaya kadar milletimizin yargıdan beklentisi 'adil kararın makul sürede verilmesi'dir” dedi.

  Adaletin ancak mahkeme salonlarında tecelli edeceğine vurgu yapan Erdoğan şunları söyledi:

  “Sokağa, televizyon ekranlarına ve sosyal medya mecralarına taşınan adalet, hukuka olan güveni zedeler ve zamanla yok eder. Eline mikrofonu veya klavyeyi alan birilerinin mahkeme kararlarını kendi arzuları ve ideolojik aidiyetlerine göre eğip bükerek yorumlaması, hatta daha da ileri giderek hüküm vermesi doğru değildir. Bu tür şımarık hezeyanlar, hem adalet sistemine, hem de sistemin fedakâr mensuplarına karşı yapılmış büyük bir haksızlıktır, saygısızlıktır. Günümüzde sayıları giderek artan sosyal medya mahkemelerini toplumumuzun birliği, dirliği, huzuru ve iç barışı açısından büyük bir tehdit ve tehlike kaynağı olarak görüyoruz. Esasında bir toplumu bölmek ve kamplara ayırmak istiyorsanız, bunun en etkili yollarından biri, adalet sistemine olan inancı zayıflatmaktır.”

  Adalet sistemine inancı zayıflamış bir toplumun devletine ve kurumlarına olan güveninin de örseleneceğini ifade eden Erdoğan, böyle bir fitnenin oluşmasının yalnızca millet ve memleket düşmanlarını sevindireceğini, onların işine yarayacağını, Türkiye'ye ise kaybettireceğini söyledi.

  “Yargı mensuplarına taammüden itibar suikastı düzenlemenin vebali çok ağırdır”

  “İster siyasetçi, ister medya mensubu, isterse sıradan bir vatandaş olsun, hiç kimsenin ülkemize bu kötülüğü yap maya hakkı yoktur” diyen Erdoğan, CHP’ye baskın eleştirisi yaparak, “Aynı şekilde oy veya rant kaygısıyla yargı kurumlarına duyulan güveni aşındırmanın, daha vahimi yargı mensuplarına taammüden itibar suikastı düzenlemenin vebali çok ağırdır. Üstelik bunu yapanlar, hem gündem ihtiyaçlarını yargı üzerinden karşılamaya çalışıyor, hem de yargının siyasallaşmasından bahsediyor. Yani nereden bakarsanız bakın büyük bir tutarsızlıkla karşı karşıyayız. Milletimizin de bizler gibi bu çelişkileri gördüğüne, kararını buna göre verdiğine, tercihlerini buna göre yaptığına inanıyorum. Yargıya olan güveni artırmanın yolu, hakim ve savcıları tehdit etmekten, baskın yapar gibi kurumların kapılarına dayanmaktan değil, hak ve hakkaniyet çerçevesinde yapıcı tespit ve tekliflerde bulunmaktan geçer. Atalarımızın dediği gibi ayarını bozduğun kantar, gün gelir seni de tartar. Hangi konumda olursa olsun herkesin adaletle ilgili meselelere bu zaviyeden yaklaşmasını ve hassasiyetle davranmasını  bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

  “Türkiye Yüzyılı vizyonumuz, böyle bir Anayasa'yla daha güçlenecektir”

  Kapsayıcı bir yeni Anayasa için sürece herkesi katkı sunmaya davet eden Erdoğan, ”Siyasi hayatımızın her döneminde dile getirdiği- hükümet teklifi olarak da 2011'den beri her seçimde milletimizin önüne koyduğumuz- bir hayalimiz var. Bu hayal Türkiye'yi darbe anayasası ayıbından kurtaracak yeni, sivil, dili ve içeriğiyle bugünü ve yarını kucaklayan, Türkiye Yüzyılı'na yakışır bir Anayasa'ya kavuşturmaktır. Darbe anayasasının gölgesinde Türkiye Yüzyılı'nı konuşmayı, ülkemiz ve demokrasimiz için zül addediyoruz. İstiklal ve istikbali için bu kadar ağır bedeller ödemiş milletimizin yeni bir Anayasa'yı anasının ak sütü gibi hak ettiğine inanıyoruz. Milletimize vaadimiz olan birinci sınıf demokrasi, birinci sınıf ekonomi ve birinci sınıf özgürlüklerin tamamlayıcısı birinci sınıf anayasa olacaktır. Türkiye Yüzyılı vizyonumuz, böyle bir Anayasa'yla daha güçlenecektir. Bunun için 85 milyonun tamamının sahipleneceği ve 'İşte benim Anayasam' diyerek baş tacı edeceği bir metni artık milletin takdirine sunmamız gerekiyor. Buradan, siyasi partilerimizi, yüksek mahkemelerimizi, üniversitelerimizi, devlet kurumlarımızı, barolarımızı, meslek kuruluşlarımızı, sivil toplum örgütlerimizi ve milletimizin her bir ferdini bu sürece katkı vermeye davet ediyorum. Meclisin açılışıyla birlikte Türk demokrasisini yeni bir Anayasa'ya kavuşturmak için girişimlerimizi tekrar başlatacağız. Yargı kurumlarımızın temsilci olarak sizlerden de bu sürece hazırlıklı olmanızı, destek vermenizi bekliyorum” dedi.