Kanseri 'şah mat' edebilir miyiz?
Kansere yakalanma riskimiz günümüz koşullarında ne yazık ki gittikçe artıyor. Uzmanlara göre bu risklerin çoğu aslında kontrol edebileceğimiz genlerimiz, çevremiz ve hayat görüşümüze bağlı. Peki bu riskler neler ve nasıl en aza indirebiliriz?
Ancak uzmanlar 10 kanser vakasının dördünden daha fazlasının yaşam tarzında yapılan değişikliklerle önlenebileceğini düşünmektedir, şöyle ki:
Sigara kullanmamak
Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak
Alkolü kesmek
Sağlıklı ve dengeli bir diyet
Aktif olmak
Belirli bazı enfeksiyonlardan korunmak (HPV gibi)
Güneşten korunmak
Meslek
Bazı kişiler mesleklerinde kullandıkları kimyasallar ya da uygulamaların bir sonucu olarak daha fazla kanser riski altındadır. İşyerinde güvenliğin iyileştirilmesi geçmişe oranla daha az kişinin risk altında olması anlamına gelmektedir.
Risk faktörü nedir?
Yaşımız, Sigara içmek veya içmemek ya da tüketeceğimiz gıdalar gibi yaşam tarzımızla ilgili tercihlerimiz,Ebeveynimizden miras aldığımız genler, Pasif içicilik ya da radyasyon gibi dış faktörleri kapsamaktadır.
Bu riskin, doğası gereği kesin olmadığını unutmamak gerekir. “Düşük” kanser riskine sahip bir kişinin kansere yakalanmayacağının ya da “yüksek” riske sahip bir kişinin kesinlikle kanser olacağının garantisi yoktur.
Genlerimizde bulunan riskler ile ilgili bir şey yaplabilir mi?
Kesinlikle genlerimiz kansere yakalanma riskimizi etkileyen yaşam tarzımız ve çevremizle etkileşim halindedir.
Bu; hatalı genleri nedeni ile kanser yatkınlığı olan kişilerin bazen hastalığa yakalanma risklerini azaltacak adımlar atabilecekleri anlamına gelmektedir.
Yaşam tarzımızla ilgili seçimlerimizi değiştirdiğimizde, genlerimiz kansere yakalanma riskimizi değiştirebilir.
Bazı genler toksik kimyasalları nötralize ederler. Bunların hatalı versiyonları ise sigara dumanındaki zehire karşı insanları daha savunmasız hale getirir ve akciğer, mesane ve diğer kanserlere yakalanma riskini arttırır.
Diğer bazı genler gıdalarımızdaki kimyasalları nasıl işleyeceğimizi kontrol eder ve diyetimizin kanser riskimize nasıl tesir edeceğini etkiler.
Genler, eninde sonunda kanser riskini arttıran daha az sağlıklı yaşam tarzlarına daha iyi adapte olmamızı bile sağlayabilir. Örneğin, insanları keskin tatlara karşı hassas kılan genler bu kişilerin ne sıklıkla sebze tüketeceğini etkileyebilir. Ayrıca insanların yiyeceklerin tadı, kokusu ve görünüşüne karşı daha güçlü bir yanıt vermesini sağlayan genler ise bu kişilerin daha fazla yemeleri ve kilo almalarına neden olabilmektedir.
