'Yerli Trumplar' nohutu 4'den alıp 18'e satmış

Gebze Ticaret Odası’nın eylül ayı meclis toplantısına konuk olan İl Ticaret Müdürü Veysi Uzunkaya kriz döneminin fırsatçılarının haltlarını bir bir ortaya dökerken bir anlamda toplumsal ahlaki çürümede ne boyutlara geldiğimizi de teşhir etti. Bu süreçteki denetimlere değinen Uzunkaya’nın anlattıklarına göre 25 kuruşluk su 6 liraya, 4 liradan alınan nohut 18 liradan satılmış.

Aynı ailenin mensuplarıyız

GTO Meclisi’ndeki konuşmasına, “Ticaret Bakanlığı ve odalar olarak, birbirinden kopmaz şekilde aynı ailenin mensuplarıyız” diyerek başlayan, GTO Başkanı Nail Çiler ve ekibini çalışmalarından ötürü kutlayan Uzunkaya şöyle devam etti:

Yerli Trumplar… onlara hizmet ediyor!

“Sizleri tenzih ederek hicap duyarak söyleyeceğim ama adına tacir denilen, fırsatçılık ekonomisine çanak tutan, stokçuluğa yönelen ya da ekonomide kendi devletine, ülkesine ve milletine hizmet edecek yerde farklı tavırlara yönelen kişiler, ben bunlara yerli Trump diyorum. Yerli Trumplar oldukça türedi. Hem stokçuluğa hem haksız ticaret uygulamalarına, hem ticaretimizi bozmaya tenezzül ediyorlar.”

Bu büyük gelişmede Gebze başrolde

Coğrafi yüzölçümü olarak Türkiye’nin ek küçük ikinci, nüfus açısından 10’ncu kenti olan Kocaeli’de otomotiv başta olmak üzere pek çok sektörde üretimin aslan payına sahip olduğumuzu rakamlarla açıklayan Uzunkaya, “Bu kent çok küçük bir alanda harikalar yaratan tacirler ve sanayiciler ile doludur. Son sekiz yıl verilerine göre Türkiye’nin ithalatının yüzde 22’sini, ihracatının yüzde 18’ini tek başına yapıyoruz. Kişi başına düşen milli gelir Türkiye genelinde 10-12 bin dolar iken Kocaeli’de 27 bin doları geçti. Kişi başına düşen vergi ortalaması Türkiye’de 6 bin lira iken Kocaeli’de 37 bin lirayı geçti. Türkiye’deki ARGE merkezlerinin yüzde 16’sı, tasarruf merkezlerinin büyük kısmı Kocaeli’de. Nereden bakarsanız bakın bu büyük gelişmede Gebze bizim için başrolde” dedi.

274 yabancı müteşebbisin yüzde 80’i sermaye arttırdı

Sanayicinin ürettiği pek çok malı standart, garanti belgesi, satış sonrası servis hizmeti gibi çok geniş konularda denetleyen bir kurum olduklarını, elektronik ticareti de kurumlarının denetlediğini kaydeden Uzunkaya çok tartışılan kriz konusuna da değindi: “Sadece Kocaeli’de 274 yabancı müteşebbisimiz var.  Bugün bu ülkede kriz olmadığı halde, ‘Kriz’ denilen bir ortamda 274 yabancı müteşebbisimizin yaklaşık yüzde 80’i sermaye artırımına gitti.

Trump’ı zücaciye dükkanına girmiş file benzetti

Kriz tellallarına söyleyecek şöyle bir durumum var: Bugün ekonomide olan sıkıntıları saklayıp bir kenara koymanın anlamı yok. Deli bir filin zücaciye dükkânına girmiş halini düşünün. Her hareketinde her tarafı parçalıyor. Bugün dünyanın en büyük gücü olduğunu söyleyen Amerika’nın başkanını söylüyorum. Böyle bir ticaret anlayışı, devlet ciddiyetsizliği olmaz. Böyle bir insanlık olmaz. ‘Ben filanca kişiye küstüm, falanca kişiye söyleyin o da küssün’ diyor. ‘Artık Ahmet Bey’den şeker almayacağım, Mehmet Bey’e söyleyin o da almasın’ diyor. Böyle bir mantık, böyle bir diretme olamaz. Burada konuşacağımız elbette siyaset değil, ekonomi.

Sanayicimiz ekonomik savaşın Mehmetçiğidir

Öyle bir adam varken her birimize düşen önemli bir görev var.  Bugün Türkiye’nin pek çok sınırında askerimiz, polisimiz canı pahasına savaşıyor. Ama ben her zaman söylerim. O askerimiz ve polisimiz kadar sanayicim, tacirim de kıymetli. O da bu ekonomik savaşta iktisadi açıdan bizim için birer Mehmetçik’tir. Çünkü eğer memleketler sadece silahla kurtulmuş olsaydı bugün çoktan dünyada farklı dengeler olacaktı. Biz iktisaden ve ekonomik anlamda güçlü olmayı başaramazsak, beceremezsek silahla başarılı olma imkânımız çok zor olacaktır.”

13 bin 828 üründe 1061 haksız kazanç tespit edildi

Uzunkaya sözlerini haksız ticaret uygulamalarında geldiğimiz noktadan örneklerle sürdürdü: “Yaklaşık 20 gün içinde 13 bin 828 ürün denetledik, bin 061 (1061) üründe haksız ticari uygulamalara denk geldik. Yine hemen hemen aynı oranda yanlış fiyat ve etiketlendirmelere yönelik uygulamalar da yaptık.

2017’de 129 bini aşkın denetlemede 64 bin lira ceza kesildi

Geçen yıl kurum olarak 129 bin 077 ürün denetledik. Bir başka kent dört bir denetim yapmakla, 95 bin lira para cezası uygularken biz 129 bini aşkın denetlemede yazdığımız ceza miktarı 64 bin lira. Amacımız asla sanayicimizi ve tacirimizi cezalandırmak değil. Haddimiz bile değil. Her bir tacirimizin bir evladımıza istihdam olanağı ve evine ekmek götürmesini sağlaması bizim için o kadar çok kritik ve değerli ki gördüğümüz her eksiği tamamlamaları için onlar 30 gün süre istiyor. Biz 60 gün süre tanıyoruz. Yeter ki sizin halinizi bize anlatacak düzeyde bir araya gelelim. Bu konuda asla acımasız olamayız. Bu ülkenin kalkınmasında sizlerin rollerini, önemini son derece iyi biliyoruz. Zaten Türkiye kalkınmada özel sektör eliyle kalkınmayı model almıştır. Ürettiğiniz, memlekete sunduğunuz ve ihraç ettiğiniz her ürün bizim için son derece kıymetlidir.

Yüzde 500, yüzde 1000 üzeri kar marjıyla satış yapılmış

25 kuruşa satılan bir bardak suyun 2 hatta 6 liraya kadar satıldığına tanık olduk. Faturasını gördüğümüzde 1.80 liraya mal edilmiş bir suyu yüzde 500, yüzde 1000’in üzerinde kar oranlarıyla satılıyor. Siz böyle yaparsanız herkes aynı şeyi yapacak. Bu piyasanın gerilip ticaretin bozulmasına neden olacak. Beyefendiler, siz bu memlekette yaşamıyor musunuz?

Dolar şuraya buraya gelecekmiş

Dolardan, Euro’dan haberimiz olup olmadığını soruyorlar. Var ama yüzde 40 arttı. Sen de yüzde 50 kar koy. Bir çok depoda su dahil olmak üzere stoklama gördük. Niçin satmadıklarını sorduk. Dolar şuraya buraya gelecekmiş, o zaman satacaklarmış.

Objeyle sloganla vatandaşlık olmaz

Hiçbir zaman bir yere obje asmak, slogan atmakla vatandaşlık olmaz. Ay yıldızlı bayrağımızda ecdadının kanının olduğunu söyleyen herkes bu zor durumda hem devletinin, milletinin, sanayicisinin, esnafının yanında olacak. Ki burada bulunan istisnasız herkesin ecdadının bu ayyıldızlı bayrakta kanının olduğunu biliyoruz. Ama ne olur bu birlikteliği gösterin. Sizden ricam stokçulara, haksız rekabet edenlere, aykırı ticarette bulunanlara hep birlikte olup geçit vermeyelim.

Zamların haklı oranda yapılmasını istiyoruz

Zam yapmadan satarsa, o ürünü aynı miktarda geri koyamayacağına, alamayacağına dair kaygısı olanlar var. Diyorum ki, eğer böyle söylerseniz yukarıdaki de aynısını söyleyecek. Böyle bir şey söz konusu değil. Döviz artışını elbette karınıza koyacaksınız. Lütfen koyun ben tacirimin yaşamasını istiyorum. Ama aksi tutumlar sergilersek kısa vadede hem kendimize, hem diğer esnaf ve ülkemize çok ciddi zararlar veririz. Biz zamların mümkün mertebe, haklı oranda yapılmasını istiyoruz.

Birim fiyatını vatandaş bilecek

800 gramlık bir pirinci satarken, 10 lira diyor. Gramı belirtilmemiş. Şu sıralar yeni başladı. ‘236 gram şu fiyata’ deniyor. Peki, kilosu ne kadar? Herkes hesap makinesi çıkartıyor, mühendislik başlıyor. Biz şunu istiyoruz. Kaç gramlık ambalajda satarsa satsın birim fiyatını vatandaş bilecek.

Haziranda 4 liraya nohut alıp eylülde 18 liraya satmış

Nohut 4 liradan 18 liraya yükselmiş. Sorduğumuzda memleketten haberimiz olup olmadığını soruyor. Haberimiz var. Faturalarına bakıyoruz haziran ayından itibaren. Haziranda 4 liraya alıp 4.5 liraya satmış, tamam. Temmuzda 5, ağustosta 7 lira, eyvallah. Eylülün başına geldik, 18 lira.

Yeter ki haberimiz olsun

Stokçulara ve haksız ticarete rastlarsanız bizleri uyarın. Bir denetçi arkadaşım bir yerde kaba bir tavır sergilerse, onu o görevinden alırım. Biz bu kişileri doğru çalışan tacirimizden ayırmak istiyoruz. Her türlü sorun ve beklentilerinizi aktarın. Banka faizlerine ilişkin siteminizi en kısa sürede üst makamlara aktarıyoruz. Finansmandan gümrüğe her sorununuzda yanınızda değiliz, emrinizdeyiz.

Yeter ki haberimiz olsun. Ticareti önleyen hangi davranışı görürseniz sizlere sekretarya göreviyle çözme konusunda yanınızda varım.”