Bir kentte leylek göçü seferberliği

Havaların ısınmasıyla Avrupa’dan Afrika’ya göç eden leylekler, göç rotasında bulunan Kocaeli’ye sık sık uğruyor. Kocaeli’de yaşayan leylekler de göç etmek için gökyüzünde buluşuyor. Binlerce leylek bu süreçte dinlenme ve beslenme ihtiyaçlarını Kocaeli’de karşılıyor. Akşam saatlerinde yorgun düşen leylekler, elektrik tellerine konarak hem çarpılma riskiyle karşı karşıya kalıyor hem de kentte elektrik kesintilerine sebep oluyor. Leyleklerin göç mevsiminde Kocaeli’de ekipler hummalı bir çalışma içerisine giriyor. SEDAŞ ekipleri elektrik tellerine izolasyon uygulamaları gerçekleştirerek, çarpılma riskini en aza indirmeye çalışıyor. Aynı zamanda leyleklerin konduğu şebekenin gücünü keserek de bu riski bertaraf ediyor. Öte yandan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ekipleri, yaralı veya yorgun leylekleri alarak Ormanya Doğal Yaşam Parkı Yaban Hayatı Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’nde tedavi ediyor. Ormanya’da bulunan Düşkün Leylekler Evi’nde uzmanlar yaralanan leylekleri tedavi ederek, yeniden doğaya kazandırmak için çaba gösteriyor.

“Yaklaşık 10 bin kilometre gidiyorlar”

Leyleklerin göç ederken termal rüzgarların göçlerini kolaylaştırması sebebiyle karayolunu tercih ettiğini söyleyen Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Turizm ve Doğal Yaşam Alanları Şube Müdürü Ömer Bahadır Özyılmaz, “Leylekler için muhteşem göç başladı. Bu göç yaklaşık 10 bin kilometre sürecek. Göç rotası üzerinde bulunan Kocaeli’deyiz. Leylekler genelde göç ederken deniz yerine karasal bölgeleri tercih ederler. Karanın ısınmasıyla oluşan termal rüzgarlar sayesinde yaklaşık 20 kat enerji tasarrufu ederek, süzülerek göç rotalarını uzatırlar ve daha az beslenerek uzun mesafeler kat edebilirler. Türkiye’de yaklaşık 5 milyon leyleğin üzerinden geçtiği önemli bir göç, dinlenme alanı. İlimiz de burada önemli bir konumda. Karadeniz ve Trakya üzerinden gelen leylekler ilimizde dinlenip, beslenip tekrar yolculuklarına devam ediyor. Biz de bu sene göçleri takip ediyoruz. Genelde Ağustos’un 15’i ile Eylül’ün 15’i arasında en yoğun aktif olduğu dönem. Aslında herkes gökyüzüne baktığında yoğun göçü gözlemleme fırsatı bulabiliyor” dedi.

“Düşkün Leylekler Evi’nde bu sezon şu ana kadar 89 leyleğe müdahale ettik”

Ormanya’da bulunan Düşkün Leylekler Evi’nde 89 leyleğe müdahale ettiklerini söyleyen Özyılmaz, “Göç yorgunu ve göç sırasında yaralanmış leyleklerin tedavi ve rehabilitasyonuyla ilgili çalışmalar yapıyor, göç sırasında veya bölge şehirlerinde enerji hatları, diğer yaralanmalar, göç yorgunluğu sebebiyle yaralanan leyleklerin bakımını üstleniyoruz. Tekrar tedavisi tamamlanan leylekler doğaya salınıyor ve göçe devam ediyor. Tedavisi devam eden veya tamamlanamayan leylekleri de evimizde uzun süre misafir ediyoruz. Düşkün Leylekler Evi’nde bu sezon 89 leyleğe müdahale ettik. Göç devam ederse 15 Ekim’e kadar vakaların gelmesini bekliyoruz. Slovenya ve Danimarka’da daha önce halkalanmış, ayağına yüzük takılmış leyleklerimiz var. Burada rehabilite ediliyorlar. Onlar da yaklaşık bir yıldır misafirimiz ve tekrar uçamayacakları için ömür boyu burada onlara bakacağız” ifadelerini kullandı.

“Birbirlerine temas ederek elektrik akımına kapılıyor”

Kocaeli ile Sakarya’nın göç güzergahı üzerinde olduğunu belirten SEDAŞ Kocaeli Bölge Müdürü Murat Özdil de, “Elektrik dağıtım hizmeti verdiğimiz Kocaeli, Sakarya, Bolu ve Düzce illerinin özellikle Kocaeli ile Sakarya bölgeleri, ağustos-eylül dönemlerinde Avrupa’dan Afrika’ya göç etmekte olan leyleklerin göç güzergahı üzerinde kalmaktadır. Leylekler göçte uzun mesafeler kat ettikleri için akşamları dinlenebilecekleri güvenli ve sulak alanları tercih ederler. Dolayısıyla bizim bölgemizin üzerinde göç esnasında kırsal bölgelerdeki elektrik ve enerji nakil hatlarımızın üzerinde konaklamayı tercih ediyorlar. Yaklaşık olarak 1.5-2 metre kanat açıklığına sahip olan leylekler birbirlerine temas ederek ya da diğer iletkene temas ederek kısa devre olmasına ve elektrik akımına kapılmaya sebep olabilen durumlarla karşılaşıyoruz. Bu durumları engellemek için şebekemizde izolasyon çalışmaları, kuşkonmaz, montaj çalışmaları yürütüyoruz. Bu sene aslında leyleklerde bunu görüyoruz. Önceki dönemlere nazaran çok daha yüksek sayıda leylek göçüne şahit oluyoruz. Çok sayıda leylek bu dönemde ziyaret etti ve biz çarpılmasınlar diye iletkenlere izolasyon çalışmaları yapıyoruz. Bu çalışmaların yanı sıra direklerin traverslerine konmamaları için oralara da kuş konmaz montaj çalışmaları yapıyoruz ki çarpılma ve telef olma durumlarıyla karşılaşmayalım, enerji kesintileri yaşamayalım” diye konuştu.

“Leyleklerin zarar görmesini istemiyoruz”

Bölgede leylekler hakkında herhangi bir ihbar geldiğinde gerekli tüm önlemleri aldıklarını ifade eden Özdil, "Enerji nakil hatlarına leyleklerin konduğuna dair ihbarlar geldiğinde ya da bir kesinti oluştuğunda bölgeye gidip kontrollerimizi yaptıktan sonra şebeke enerjisini tekrardan bir çarpılma olmaması için kesiyoruz. Leyleklerin zarar görmesini istemiyoruz. Aynı zamanda çok sayıda kısa devre akımına maruz kalan iletkenlerin de kopması söz konusu olabiliyor. Bunları önlemek için önleyici, koruyucu bakım çalışmalarını geçen sene yoğun bir şekilde yapmıştık. Bu sene de aynı hızla devam ediyoruz. Hem izolasyon hem kuşkonmaz çalışmalarımız son sürat devam ediyor. Anlayış bekliyoruz, yaklaşık bir aylık süreç bu. Normalde 10-15 gün boyunca bizim bölgemizde kalıyorlar. Bu dönem biraz daha uzun bir konaklama oldu. Dolayısıyla bizim bu süreçte vatandaşlarımızdan beklentimiz biraz daha sağduyulu olmaları. Çünkü biz de enerjinin kesintisi ve sürekli olarak enerjinin kullanıcıya ulaşmasını hedefliyoruz. Bu şekilde doğa olayları olduğunda hayvanlara da zarar gelmemesi adına, özellikle tehlike gördüğümüz yerlerde bir süre onlar tekrardan iletkenlerden uzaklaşana kadar enerji vermeyi uygun bulmuyoruz. Hem hayvan güvenliği hem de can ve mal güvenliği için. Bu süreçte de abonelerimizden anlayış bekliyoruz” dedi.